Opdrachtgever: Amsterdam UMC
Project: Prisma diabetes
Client: Amsterdam UMC
Project: Prisma diabetes

Prisma diabetes

Prisma diabetes

Ruim 12 jaar geleden ontwikkelde en implementeerde het Diabetescentrum van Amsterdam UMC, locatie VUmc een efficiënt groepseducatieprogramma voor mensen met diabetes type 2, genaamd PRISMA diabetes.

Emmia ontwikkelde het e-learningprogramma bij PRISMA in opdracht van VU-medisch centrum. PRISMA diabetes wordt inmiddels veelvuldig in de 1e-lijn gegeven.

PRISMA staat voor PRo-actieve Interdisciplinaire Self-MAnagement en is een compact zelfmanagement educatieprogramma dat wordt gegeven in groepsverband. Doel is deelnemers alle kennis en kunde bijbrengen die nodig is om de eigen ziekte te begrijpen en er zelf mee aan de slag te kunnen gaan. Deelnemers worden geholpen om expert te worden op gebied van hun eigen ziekte of de verhoogde kans erop. Vervolgens kan de deelnemer zelf weloverwogen keuzes maken over de eigen leefstijl en omgang met de ziekte.

De PRISMA-methodiek:
PRISMA heeft een uitgebreide onderbouwing met een viertal gedragswetenschappelijke theorieën. Hieronder een korte weergave van de vier theorieën:

  1. Self-regulation Theory
    Deze theorie gaat in op de individuele ideeën die mensen kunnen hebben over ziekte zoals diabetes. Mensen met diabetes blijken een diversiteit aan opvattingen te hebben over hun ziekte die bepalend zijn voor de manier waarop ze ermee omgaan. Deze opvattingen staan lang niet altijd gelijk aan de medische opvattingen. Tijdens de cursus komen de ideeën en kennis van de deelnemers aan het licht zodat eventuele misvattingen kunnen worden uitgesproken en worden herzien.
  2. Dual Process Theory
    Bij de meeste vormen van educatie neemt de patiënt een passieve rol in: luisterend naar de hulpverlener die iets verteld over diabetes. De Dual Process Theory benadrukt juist de actieve betrokkenheid van de patiënt bij het leerproces. Dit betekent dat de trainers door het geven van gedoseerde informatie maar vooral door het stellen van vragen de patiënten activeren de aangeboden informatie te verwerken. Informatie die op deze wijze wordt verkregen, blijkt beter te worden onthouden en is beter bestand tegen invloeden van tegenstrijdige informatie. Hoe meer de deelnemers zelf aan het woord zijn en hoe meer verbanden ze leggen met zijn eigen ervaringen en handelen, hoe meer er gebeurt in de kennis en het gedrag naderhand.
  3. Self Determination Theory
    Deze theorie benadrukt het verschil tussen interne en externe motivatie. Externe motivatie betekent iets doen om externe redenen (bloedglucose meten omdat de arts dan vraagt). Interne motivatie betekent iets doen vanuit interne redenen, voor jezelf (bloedglucose prikken omdat je benieuwd bent naar de invloed van beweging). Deze vorm van motivatie is een belangrijke voorspeller gebleken voor adequate zelfzorg, afvallen en een goede diabetesinstelling. Om interne motivatie te bevorderen worden de deelnemers gestimuleerd hun eigen gezondheidsprofiel te onderzoeken en in kaart te brengen. Inzicht in de eigen risico's leidt automatisch tot de vraag: wat kan ik hieraan doen?
  4. Social Learning Theory
    De individuele opvattingen over de eigen mogelijkheden om gedrag te veranderen en een actieplan op te volgen is een belangrijke voorspeller van succesvol zelfzorggedrag. De boodschap van de cursus is dat elke positieve verandering, hoe klein ook, winst oplevert voor de gezondheid. Aan het eind van de cursus worden de deelnemers gestimuleerd een persoonlijk actieplan op te stellen aan de hand van hun eigen gezondheidsprofiel met SMART-doelstellingen. SMART staat voor Specifiek, Meetbaar, Actiegericht, Realistisch en Tijdsgebonden. 'Vanaf maandag eet ik wekelijks 1x een portie vette vis' of 'op mijn volgende afspraak bij de huisarts bespreek ik mijn depressieve klachten'.
More than 12 years ago, the Diabetes Center of Amsterdam UMC, location VUmc, developed and implemented an efficient group education program for people with type 2 diabetes, called PRISMA diabetes.

Emmia developed the e-learning program at PRISMA on behalf of the VU Medical Center. PRISMA diabetes is now frequently given in primary care.

PRISMA stands for PRo-active Interdisciplinary Self-MAnagement and is a compact self-management education program that is given in groups. The aim is to provide participants with all the knowledge and skills needed to understand their own disease and to be able to deal with it themselves. Participants are helped to become experts in the field of their own disease or the increased risk of it. The participant can then make well-considered choices about their own lifestyle and dealing with the disease.

The PRISMA methodology:
PRISMA has extensive support with four behavioral science theories. Below is a brief overview of the four theories:

  1. Self-regulation Theory
    This theory addresses the individual ideas that people may have about diseases such as diabetes. People with diabetes appear to have a diversity of views about their disease that determine the way they deal with it. These views are not always the same as medical views. During the course, the participants' ideas and knowledge are brought to light so that any misconceptions can be expressed and revised.
  2. Dual Process Theory
    In most forms of education, the patient takes a passive role: listening to the care provider who tells something about diabetes. The Dual Process Theory emphasizes the active involvement of the patient in the learning process. This means that the trainers activate the patients to process the information presented by providing measured information, but especially by asking questions. Information obtained in this way appears to be remembered better and is more resistant to the influences of conflicting information. The more the participants themselves speak and the more connections they make with their own experiences and actions, the more happens in the knowledge and behavior afterwards.
  3. Self Determination Theory
    This theory emphasizes the difference between internal and external motivation. External motivation means doing something for external reasons (measuring blood glucose because the doctor asks). Internal motivation means doing something for internal reasons, for yourself (checking blood glucose because you are curious about the influence of exercise). This form of motivation has proven to be an important predictor for adequate self-care, weight loss and good diabetes management. To promote internal motivation, participants are encouraged to investigate and map their own health profile. Insight into the deductibles automatically leads to the question: what can I do about this?
  4. Social Learning Theory
    De individuele opvattingen over de eigen mogelijkheden om gedrag te veranderen en een actieplan op te volgen is een belangrijke voorspeller van succesvol zelfzorggedrag. De boodschap van de cursus is dat elke positieve verandering, hoe klein ook, winst oplevert voor de gezondheid. Aan het eind van de cursus worden de deelnemers gestimuleerd een persoonlijk actieplan op te stellen aan de hand van hun eigen gezondheidsprofiel met SMART-doelstellingen. SMART staat voor Specifiek, Meetbaar, Actiegericht, Realistisch en Tijdsgebonden. 'Vanaf maandag eet ik wekelijks 1x een portie vette vis' of 'op mijn volgende afspraak bij de huisarts bespreek ik mijn depressieve klachten'.